Vietmountain travel
Khám phá cuộc sống qua từng bước chân !
Điểm đến của bạn
Tìm kiếm lịch trình tour
- Theo ngày
Tour nổi bật
Tour nổi bật:
3 Ngày 2 Đêm
Khách sạn:
Giá tour: 2,290,000 vnđ
Tour Mù Cang Chải - Trạm Tấu mùa lúa chín 3 Ngày 2 đêm đưa ta đến tận cảnh đẹp thiên nhiên giữa núi rừng là bạn hoàn toàn có thể cảm nhận được sự thay đổi từ cuộc sống thành thị “chật chội” đến một mô...
Tour nổi bật:
3 Ngày 2 Đêm
Khách sạn:
Giá tour: 2,590,000 vnđ
Tour Mù Cang Chải - Sapa mùa lúa chín 3 ngày 2 đêm tận hưởng cảnh đẹp thiên nhiên giữa núi rừng là bạn hoàn toàn có thể cảm nhận được sự thay đổi từ cuộc sống thành thị “chật chội” đến một môi trường ...
Tour nổi bật:
3 Ngày 2 Đêm
Khách sạn:
Giá tour: 2,390,000 vnđ
Tour Hồ Ba Bể - Cao Bằng 3N2Đ không chỉ nổi danh và thu hút khách du lịch bởi những địa danh mang đậm tính lịch sử như hang Pắc Pó hay suối Lê-nin mà còn cuốn hút bởi phong cảnh núi rừng hùng vĩ, nhữn...
Tour nổi bật:
3 Ngày 2 Đêm
Khách sạn:
Giá tour: 2,390,000 vnđ
Tour Hà Giang mùa hoa Tam giác mạch đã trở thành thương hiệu du lịch của du lịch Hà Giang, những cánh đồng hoa bạt ngàn sắc trắng xen lẫn màu hồng tím quyện giữa màu xanh lá cùng những cung đường đèo ...
Tour nổi bật:
2 Ngày 1 Đêm
Khách sạn:
Giá tour: 1,320,000 vnđ
Tour Mù Cang Chải mùa lúa chín 2 ngày 1 đêm đưa ta đến với cảnh đẹp thiên nhiên giữa núi rừng là bạn hoàn toàn có thể cảm nhận được sự thay đổi từ cuộc sống thành thị “chật chội” đến một môi trường yê...
Trang chủ:
Chẳm chéo - món chấm đậm hương vị Tây Bắc
Cập nhật: 2017-01-09 09:32:12
Chẳm chéo (chẩm chéo) có vị cay của ớt, thơm của mắc khén dùng để chấm xôi, các món luộc, đồ nướng hay các loại quả chua như nhót, mận, xoài.
Vị đậm đà cay thơm của chẳm chéo sẽ khiến bạn chẳng thể quên. Ảnh: hoabanfood.
Chẳm chéo là món chấm không thể thiếu được trong các bữa ăn bình thường cũng như khi đãi khách của người Thái ở Tây Bắc, vừa là món ăn dân dã lại vừa là món đặc sản núi rừng.
Chẳm chéo dùng để chấm xôi, các món luộc, đồ nướng và các món rau sống. Chẳm chéo cũng phù hợp để chấm các loại quả chua (nhót, mận, xoài xanh) là món ăn vặt khoái khẩu của các chị em. Vì vậy mà người Thái có rất nhiều cách chế biến chẳm chéo để phù hợp với từng món ăn trên mâm cơm. Nguyên liệu chính của chẳm chéo là: ớt, muối, mắc khén, tỏi, mì chính. Ngoài ra còn có các loại rau thơm, xả, gừng… tùy theo mục đích sử dụng.
Cách chế biến chẳm chéo cơ bản:
Ớt khô hoặc tươi đem nướng lên cho thơm và giòn để lấy vị cay, tỏi và mắc khén để lấy vị thơm, 4 thứ giã chung với muối và mì chính là có thể cho ta một bát chéo cơ bản. (Mắc khén là quả gia vị gần như kiểu hạt tiêu, của người Thái. Mùi rất thơm, ăn cũng có vị cay, nhưng là cay the và tê đầu lưỡi).
Món chẳm chéo với các nguyên liệu đặc trưng của núi rừng Tây Bắc. Ảnh: hoabanfood.
Từ bát chẳm chéo cơ bản này, người ta có thể chế ra được nhiều loại chéo khác:
Chéo pà (chéo cá): Bắt vài con cá suối nhỏ đem nướng vàng, rồi đem giã nhuyễn với bát chéo cơ bản, ta sẽ được chéo pà, một loại chéo để chấm măng tre, măng vầu và rau luộc.
Chéo tắp cáy (chéo gan gà): Gan gà hoặc gan vịt đã luộc chín, nướng qua cho thơm, thái thêm chút lá chanh rồi đem giã với chéo cơ bản sẽ được chéo tắp cáy. Thêm một chút nước luộc gà, vịt, đánh lên cho nhuyễn là được.
Chéo nặm xổm (chéo nước chua): Vừng trắng đem rang vàng, thơm, giã thành bột, cá nướng thơm giã nhỏ mịn, đem trộn với chéo cơ bản, chút nước măng chua vừa đủ độ, dùng để chấm rau cải non. Lưu ý, món chéo này kỵ với mak khén.
Chéo pịa: Chéo này lấy từ thứ nước đăng đắng ở ruột non con trâu. Đem pịa chưng lên (khi chưng phải bỏ miếng thịt trâu nhỏ vào để tạo thêm mùi vị riêng có). Chưng xong, đem trộn với chéo cơ bản, thêm chút lá chanh. Chéo pịa dùng để chấm thịt trâu luộc, hấp hoặc nướng, ta sẽ cảm nhận một vị đăng đắng, ngọt ngọt, bùi bùi.
Chéo mak có: Mak có là một loại quả có vị chua chát. Dùng dao xắt lấy một phần thịt của mak có, rồi đem giã chung với chéo cơ bản (không có mak khén). Rau má đem về rửa sạch, chấm món này ta sẽ cho ta cảm nhận vị chua chua, đăng đắng, chát chát, ngọt ngọt nhè nhẹ.
Chéo non đíp: Non đíp là loại ớt chỉ thiên tươi, dùng để chấm phăck nhả hút (cỏ mần trầu). Ớt chỉ thiên không nướng mà đem giã cùng muối, tỏi, mì chính. Mần trầu non kiếm về rửa sạch, để ráo nước, khi chấm với chéo này sẽ cho ta vị cay, ngọt, giòn và mát.
Chéo sắc chaư (chéo củ sả): Thái củ sả ra rồi giã cho nhuyễn, thêm ít lá chanh rồi trộn với chéo cơ bản, chắt thêm chút nước, dùng để chấm lá sắn non, lá vả đồ, ăn có vị cay, thơm, chát.
Chéo hòm pẻn (chéo rau mùi): Rau mùi giã nhỏ rồi trộn với chéo cơ bản, dùng để chấm rau cải đồ và thịt lợn ba chỉ luộc.
Chéo khá (chéo riềng): Thái riềng thành từng lát mỏng, đem giã nhỏ, thêm chút lá chanh rồi trộn với chéo cơ bản. Chéo khá dùng để chấm măng đắng đồ, nướng hoặc luộc. Khi ăn măng đắng, nên ăn ghém với một số loại lá: phăck đứa, phăck chưa khàu, phăck tắp cáy... là thứ lá có vị chát, khi ăn với măng đắng sẽ thêm vị bùi. Khi ăn, lấy lá cuốn quanh măng rồi chấm chéo khá.
Chéo thúa nâu (chéo đậu tương lên men): Hạt đỗ ngâm, rửa sạch rồi luộc mềm, đem đãi bỏ vỏ, để róc nước rồi gói lá để lên gác bếp cho lên men. Khi có mùi đặc trưng, đem giã, khi giã cho muối, ớt để hãm mùi, rồi nặn thành bánh đem phơi trên cái nia, phía dưới có lót lá cà. Khi khô, bỏ lên gác bếp ăn dần. Lúc chế biến, người ta nướng trên than (tau lướt) cho vàng thơm rồi giã nhuyễn với chéo cơ bản. Chéo thúa nâu dùng để chấm thịt gà, thịt lợn sữa hoặc măng. Mùi rất đặc trưng và hợp khẩu vị.
Hiện nay trên thị trường có bán cả các hộp chẳm chéo khô để bạn có thể về tự pha chế theo ý thích.
Tất cả các món chéo trên được truyền trong dân gian Thái tự bao đời, những gia vị đủ để như một liều thuốc, dù người ăn, ăn những thức ăn sống hoặc tái, hoặc nướng chín tới cũng không làm đau bụng... Khi chưa ăn, tập ăn rồi sẽ quen, ăn rồi sẽ cảm thấy như không thể thiếu. Và, chẳm chéo mãi là món không thể thiếu trong mâm cơm ăn của người Thái Tây Bắc.
Vị đậm đà cay thơm của chẳm chéo sẽ khiến bạn chẳng thể quên. Ảnh: hoabanfood.
Chẳm chéo dùng để chấm xôi, các món luộc, đồ nướng và các món rau sống. Chẳm chéo cũng phù hợp để chấm các loại quả chua (nhót, mận, xoài xanh) là món ăn vặt khoái khẩu của các chị em. Vì vậy mà người Thái có rất nhiều cách chế biến chẳm chéo để phù hợp với từng món ăn trên mâm cơm. Nguyên liệu chính của chẳm chéo là: ớt, muối, mắc khén, tỏi, mì chính. Ngoài ra còn có các loại rau thơm, xả, gừng… tùy theo mục đích sử dụng.
Cách chế biến chẳm chéo cơ bản:
Ớt khô hoặc tươi đem nướng lên cho thơm và giòn để lấy vị cay, tỏi và mắc khén để lấy vị thơm, 4 thứ giã chung với muối và mì chính là có thể cho ta một bát chéo cơ bản. (Mắc khén là quả gia vị gần như kiểu hạt tiêu, của người Thái. Mùi rất thơm, ăn cũng có vị cay, nhưng là cay the và tê đầu lưỡi).
Món chẳm chéo với các nguyên liệu đặc trưng của núi rừng Tây Bắc. Ảnh: hoabanfood.
Chéo pà (chéo cá): Bắt vài con cá suối nhỏ đem nướng vàng, rồi đem giã nhuyễn với bát chéo cơ bản, ta sẽ được chéo pà, một loại chéo để chấm măng tre, măng vầu và rau luộc.
Chéo tắp cáy (chéo gan gà): Gan gà hoặc gan vịt đã luộc chín, nướng qua cho thơm, thái thêm chút lá chanh rồi đem giã với chéo cơ bản sẽ được chéo tắp cáy. Thêm một chút nước luộc gà, vịt, đánh lên cho nhuyễn là được.
Chéo nặm xổm (chéo nước chua): Vừng trắng đem rang vàng, thơm, giã thành bột, cá nướng thơm giã nhỏ mịn, đem trộn với chéo cơ bản, chút nước măng chua vừa đủ độ, dùng để chấm rau cải non. Lưu ý, món chéo này kỵ với mak khén.
Chéo pịa: Chéo này lấy từ thứ nước đăng đắng ở ruột non con trâu. Đem pịa chưng lên (khi chưng phải bỏ miếng thịt trâu nhỏ vào để tạo thêm mùi vị riêng có). Chưng xong, đem trộn với chéo cơ bản, thêm chút lá chanh. Chéo pịa dùng để chấm thịt trâu luộc, hấp hoặc nướng, ta sẽ cảm nhận một vị đăng đắng, ngọt ngọt, bùi bùi.
Chéo mak có: Mak có là một loại quả có vị chua chát. Dùng dao xắt lấy một phần thịt của mak có, rồi đem giã chung với chéo cơ bản (không có mak khén). Rau má đem về rửa sạch, chấm món này ta sẽ cho ta cảm nhận vị chua chua, đăng đắng, chát chát, ngọt ngọt nhè nhẹ.
Chéo non đíp: Non đíp là loại ớt chỉ thiên tươi, dùng để chấm phăck nhả hút (cỏ mần trầu). Ớt chỉ thiên không nướng mà đem giã cùng muối, tỏi, mì chính. Mần trầu non kiếm về rửa sạch, để ráo nước, khi chấm với chéo này sẽ cho ta vị cay, ngọt, giòn và mát.
Chéo sắc chaư (chéo củ sả): Thái củ sả ra rồi giã cho nhuyễn, thêm ít lá chanh rồi trộn với chéo cơ bản, chắt thêm chút nước, dùng để chấm lá sắn non, lá vả đồ, ăn có vị cay, thơm, chát.
Chéo hòm pẻn (chéo rau mùi): Rau mùi giã nhỏ rồi trộn với chéo cơ bản, dùng để chấm rau cải đồ và thịt lợn ba chỉ luộc.
Chéo khá (chéo riềng): Thái riềng thành từng lát mỏng, đem giã nhỏ, thêm chút lá chanh rồi trộn với chéo cơ bản. Chéo khá dùng để chấm măng đắng đồ, nướng hoặc luộc. Khi ăn măng đắng, nên ăn ghém với một số loại lá: phăck đứa, phăck chưa khàu, phăck tắp cáy... là thứ lá có vị chát, khi ăn với măng đắng sẽ thêm vị bùi. Khi ăn, lấy lá cuốn quanh măng rồi chấm chéo khá.
Chéo thúa nâu (chéo đậu tương lên men): Hạt đỗ ngâm, rửa sạch rồi luộc mềm, đem đãi bỏ vỏ, để róc nước rồi gói lá để lên gác bếp cho lên men. Khi có mùi đặc trưng, đem giã, khi giã cho muối, ớt để hãm mùi, rồi nặn thành bánh đem phơi trên cái nia, phía dưới có lót lá cà. Khi khô, bỏ lên gác bếp ăn dần. Lúc chế biến, người ta nướng trên than (tau lướt) cho vàng thơm rồi giã nhuyễn với chéo cơ bản. Chéo thúa nâu dùng để chấm thịt gà, thịt lợn sữa hoặc măng. Mùi rất đặc trưng và hợp khẩu vị.
Hiện nay trên thị trường có bán cả các hộp chẳm chéo khô để bạn có thể về tự pha chế theo ý thích.
Tất cả các món chéo trên được truyền trong dân gian Thái tự bao đời, những gia vị đủ để như một liều thuốc, dù người ăn, ăn những thức ăn sống hoặc tái, hoặc nướng chín tới cũng không làm đau bụng... Khi chưa ăn, tập ăn rồi sẽ quen, ăn rồi sẽ cảm thấy như không thể thiếu. Và, chẳm chéo mãi là món không thể thiếu trong mâm cơm ăn của người Thái Tây Bắc.
Mimi tổng hợp
Các bài viết khác
|
Thảo nguyên Suôi Thầu - Thụy Sĩ thu nhỏ giữa Hà GiangCập nhật : 01/08/2024Nằm ở huyện Xín Mần, Hà Giang, cách thị trấn Cốc Pài khoảng 3km, qua những con đường núi uốn lượn mềm mại, thảo nguyên Suôi Thầu hiện lên với vô vàn những gam màu tràn ngập sức sống. Nơi đây mang vẻ đẹp rất lạ lùng, thanh sơ, trong trẻo, dịu mát, nhiều người vẫn ví von Suôi Thầu Hà Giang như một bầu trời Thuỵ Sĩ thu nhỏ bởi khung cảnh mà nó chứa đựng, địa điểm được biết đến là thảo nguyên đẹp quanh năm vì mỗi mùa là một khoảnh khắc thay đổi tuyệt vời.... |
|
Lô Lô Chải - Vẻ đẹp bình yên nơi địa đầu Tổ QuốcCập nhật : 30/07/2024Nằm ngay dưới chân núi Rồng và cách Cột cờ Lũng Cú chỉ tầm 1km, Làng Lô Lô Chải là nơi sinh sống của tộc người Mông lẫn người Lô Lô xuyên suốt các thập kỷ. Không hề sở hữu nhà cao tầng hay những khu trung tâm thương mại hiện đại, sầm uất, Làng Lô Lô Chải lưu giữ biết bao giá trị văn hóa cộng đồng của các tộc người trên cao nguyên đá Đồng Văn xinh đẹp. Ngôi làng này được ví như là thế giới cổ tích bởi sở hữu những nếp nhà bình yên, xinh đẹp tựa như trong các quyển truyện chúng ta thường được nghe từ thuở nhỏ. Đối với những ai đang mong muốn tìm kiếm một địa chỉ để trốn khỏi thành phố đầy khói bụi, Làng Lô Lô Chải tựa như cổ tích này sẽ là điểm đến lý tưởng mà bạn có thể lưu lại trong cẩm nang du lịch của mình.... |
|
Dịp lễ 2-9 nên đi đâu? Top những địa điểm du lịch lễ 2-9 siêu hot năm 2024Cập nhật : 16/07/2024Dịp Quốc khánh 2/9 năm 2024 với 4 ngày nghỉ là cơ hội tuyệt vời để bạn vi vu đi du lịch cùng gia đình, bạn bè. Dưới đây là gợi ý các “tọa độ” du lịch lý tưởng nhất giúp bạn có thể dễ dàng lựa chọn điểm đến phù hợp cho mình trong kỳ nghỉ lễ năm nay. ... |
|
Kinh nghiệm du lịch Mù Cang Chải mùa lúa chín 2024Cập nhật : 16/07/2024Cách Hà Nội hơn 350 km về phía Bắc, Mù Cang Chải là một trong những địa điểm "nhất định phải đi" vào mùa lúa chín ở Yên Bái. Huyện vùng cao Tây Bắc này không chỉ có mùa lúa chín quyến rũ mà còn có các điểm tắm suối khoáng nóng, chợ phiên, lễ hội và rất nhiều đặc sản thơm ngon.... |
Comments