Vietmountain travel

★ Thời điểm ngắm ruộng bậc thang tuyệt nhất !
 

Người Hmông ở La Pán Tẩn - Ảnh: Bình Đỗ

Thời điểm thích hợp nhất để bắt đầu hành trình đến Mù Cang Chải là vào khoảng tháng 9, khi thời tiết đã vào thu, khô ráo và dễ chịu. Lúc này, trên các triền đồi chập chùng nối tiếp nhau đến ngút tầm mắt, lúa uốn câu, trĩu nặng, phủ kín một màu vàng óng ả, thấp thoáng giữa cánh đồng là những căn chòi gỗ nhỏ canh lúa, tạo thành một bức tranh phong cảnh đẹp tuyệt vời. Ruộng bậc thang ở Mù Cang Chải là một trong những khu ruộng bậc thang đẹp nhất Việt Nam.

Nằm ở độ cao hơn 1000m so với mặt nước biển, ruộng bậc thang được hình thành do tập quán canh tác của người H’Mông trên địa hình có độ dốc lớn. Người dân đã khai khẩn ruộng bậc thang trên những quả đồi thấp, diện tích rộng, độ dốc vừa phải, tận dụng nguồn nước trên núi chảy xuống để tưới tiêu. Công việc thu hoạch lúa ở đây hoàn toàn thủ công. Người dân gặt lúa bằng tay, sau đó đập thóc trong các thùng gỗ rồi phơi khô và giã thành gạo bằng cối đá đặt ngay trước hiên nhà. Dưới bàn tay con người, trải qua hàng chục năm, những thửa ruộng bậc thang ở Mù Cang Chải không chỉ phản ánh một phương thức canh tác độc đáo mà còn ẩn chứa nhiều thông số về giá trị lịch sử, văn hoá.

★ Các địa điểm ngắm lúa chín lý tưởng ở Mù Chang Chải

Tú Lệ
 

Cánh đồng Tú Lệ - Ảnh: Frank Đặng
 

Thực ra Tú Lệ là một xã của huyện Văn Chấn, nhưng phía Tây của xã nằm giáp ngay huyện Mù Cang Chải, nằm trên quốc lộ 32. Đường xá đến Tú Lệ không quá xa xôi cách trở, bạn hoàn toàn có thể đi ô-tô hoặc xe máy đến đây một cách dễ dàng, thích hợp cho những chuyến đi khéo dài từ 2 đến 2,5 ngày.
Một trong những điểm lý tưởng nhất để ngắm toàn cảnh Tú Lệ là đỉnh dốc Hai Bà Cháu. Từ trên cao nhìn xuống, bạn sẽ thấy mở ra ngay trước tầm mắt mình cả một vùng ruộng bậc thang rộng bát ngát, có những dòng suối trong vắt nhẹ nhàng uốn lượn chảy qua, những mái nhà gỗ điểm xuyết... tất cả làm thành một bức tranh điêu khắc rực rỡ trên sườn núi. Khi đến đây, bạn có thể đi thăm các bản Lìm Thái và Lìm Mông, cách Tú Lệ khoảng 3km để tham quan những ngôi nhà sàn của người Thái và người Mông.
Gạo nếp Tú Lệ ngon nổi tiếng đã đi vào câu ca “nếp Tú Lệ, tẻ Mường Lò”, vì vậy, bạn đừng quên thưởng thức đặc sản xôi nếp cùng thịt lợn bản nướng hoặc rang cháy cạnh khi đến đây. Ngoài ra, mùa táo mèo Tú Lệ cũng trùng với mùa lúa chín. Táo mèo thơm mát, có vị chua hơi chát, vừa có thể dùng làm thức ăn, vừa làm thuốc chữa bệnh hoặc đem ngâm rượu. Bạn có thể mua lúa nếp và táo mèo Tú Lệ về làm quà cho người thân!

Đèo Khau Phạ
 

Đèo Khau Phạ - Ảnh: Fibi

Khung cảnh nhìn từ đèo Khau Phạ đẹp nhất vào mùa lúa chín, tầm tháng 9 tháng 10, khi lúa trên những triền ruộng bậc thang của các dân tộc H’Mông, Thái ở Tú Lệ chín vàng. Đây là thời điểm mà nhiều khách du lịch mạo hiểm chinh phục đèo để ngoạn cảnh. Ngoài những thửa ruộng bậc thang trải dài miên man, nằm bên cung đường đèo quanh co của Khau Phạ còn cả những cánh rừng già mang đậm nét nguyên sơ lưu giữ được nhiều loại động thực vật quý hiếm.
Đèo Khau Phạ là đèo hiểm trở và dài nhất trên tuyến quốc lộ 32 với độ dài trên 30 km. Nằm ở khu vực giáp giới giữa huyện Văn Chấn và huyện Mù Cang Chải của tỉnh Yên Bái , đèo Khau Phạ đi qua nhiều địa danh nổi tiếng như La Pán Tẩn, Mù Cang Chải, Tú Lệ, Chế Cu Nha, Nậm Có v.v. ở độ cao từ 1.200m đến 1.500m so với mực nước biển. Khau Phạ, tên gọi của người Thái Đen, có nghĩa là Sừng Trời (chiếc sừng núi nhô lên tận trời). Đi qua Tú Lệ chừng vài chục cây số là đến chân đèo, đây là một trong những cung đường đèo quanh co và dốc đứng thuộc hàng bậc nhất Việt Nam.

Chế Cu Nha, La Pán Tẩn, Zế Xu Phình

 

Chế Cu Nha - Ảnh: Sao Kim

Nổi tiếng nhất ở Mù Cang Chải là ruộng bậc thang trên địa bàn ba xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha và Zế Xu Phình đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Việt Nam xếp hạng là danh thắng quốc gia. Cho đến nay đồng bào nơi đây vẫn còn gìn giữ và bảo tồn các tập tục, các nghi thức cũng như tín ngưỡng trong việc khai khẩn và canh tác ruộng bậc thang. La Pán Tẩn và  Zế Xu Phình lần lượt nằm cách thị trấn Mù Cang Chải 15 km và 20km. Còn  xã Chế Cu Nha cách trung tâm huyện khoảng 7km, đường vào xã này khá dốc và khó đi.
Trên thực tế, Mù Cang Chải có 2 vụ lúa trong năm: vụ xuân (tháng 4-5) và vụ chính (tháng 9-10). Trong vụ xuân, người dân tập trung trồng lúa ở ruộng thấp do trên đồi cao không đủ nước tưới. Chỉ có vụ lúa rơi vào tháng 9-10 mới là vụ chính, sản lượng không thua kém những cánh đồng dưới xuôi. Vào thời điểm này, trải dài ngút tầm mắt sắc vàng tươi của những thửa ruộng lúa vào độ chín xen lẫn sắc nâu của những thửa ruộng đã gặt xong xuôi. Xa xa trên núi thấp thoáng bản làng của người H’Mông.

★ Đi Mù Cang Chải như thế nào ?

Bằng ô-tô:
Từ bến xe Mỹ Đình có xe khách lên Mù Cang Chải hàng ngày. Đa số các nhà xe chạy tuyến Hà Nội - Lai Châu đều đi qua địa phận Mù Cang Chải nên các bạn có khá nhiều sự lựa chọn. Nếu đi ô tô khách thì bạn có thể lựa chọn phương án thuê xe máy để lang thang quanh khu vực thị trấn Mù Cang Chải và một số xã lân cận để chụp ảnh và ngắm lúa, các dịch vụ cho thuê xe máy bạn có thể liên hệ luôn với khách sạn nhà nghỉ mà bạn ở để thuận tiện.

Bằng xe máy:
Đây là phương tiên cơ động nhất, thích hợp dùng để đi thăm ruộng bậc thang ở ba xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha và Zế Xu Phình. Chặng đường tham khảo:
Chiều đi: Hà Nội - Sơn Tây - Trung Hà - Cổ Tiết (QL32) - Thanh Sơn - Thu Cúc - Văn Chấn - Nghĩa Lộ (ngủ đêm tại Nghĩa Lộ) - La Pán Tẩn, Tú Lệ, Khau Phạ, Ngã Ba Kim - Mù Cang Chải - Ngã Ba Kim (ngủ tại đây vì Mù Cang Chải hết chỗ nghỉ). Cung này có chặng Hà Nội - Nghĩa Lộ 190km; Nghĩa Lộ - Mù Cang Chải 100km.
Chiều về: Ngã Ba Kim – Mù Cang Chải - Nghĩa Lộ (ăn trưa, các món rắn) - Văn Chấn - Thu Cúc - Thanh Sơn - Cổ Tiết - Trung Hà - Sơn Tây - Hà Nội.

Nơi ở
Ở Mù Cang Chải, không có nhiều nhà nghỉ khách sạn. Vào thời gian cao điểm khi lúa chín và diễn ra tuần văn hóa lễ hội ruộng bậc thang, bạn nên gọi điện đặt phòng trước hai đến ba tuần. Nếu lịch trình của bạn tại đây chỉ kéo dài trong 1 ngày thì bạn nên tìm nhà nghỉ cở các khu lân cận như xã Tú Lệ, thị xã Nghĩa Lộ...

Ăn uống
Ăn uống ở Mù Cang Chải ngon và không quá đắt. Các đặc sản gồm có: thịt treo gác bếp, cá suối, rau rừng, châu chấu rang, cua suối rang, ếch núi, măng chua, thịt lợn nướng lá dong, rượu táo mèo, và đặc biệt là xôi nếp Tú Lệ.

Trạm xăng dầu
Trên đường Quốc lộ 32 có khá nhiều trạm xăng. Tuy nhiên, bạn nên đổ xăng đầy bình tại các điểm bán xăng lớn trước và sau thị trấn.

CHÚC BẠN CÓ NHỮNG THỜI GIAN ĐẸP NHẤT VỚI MÙ CANG CHẢI
 

Mù Cang Chải - Ảnh: Orient Sea